تحلیل دریادار ترک: آیا ترکیه از ناتو اخراج می‌شود؟ -بخش اول

علاوه بر داخل ترکیه، در خارج نیز، تحلیلگران و استراتژیست‌هایی پیدا می‌شوند که معتقدند مدتهاست زمان خروج ترکیه از ناتو فرا رسیده است.

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، هفتاد سال از عضو شدن ترکیه در پیمان نظامی ناتو سپری شده و این کشور اسلامی در مجاورت مرزهای غربی ایران، طی هفت دهه اخیر، بخشی از ناتو بوده است.

با آن که برخی از ژنرال ها و مقامات سیاسی، خیلی وقت ها اصطلاحاً در مورد عضویت در ناتو پُز داده و آن را امتیاز مهمی قلمداد کرده اند، افرادی نیز هستند که به شکل جدی از مقامات کشورشان می خواهند، از این گروه خارج شود.

در همین حال، در بسیاری از کشورهای عضو ناتو نیز، تحلیل گران و استراتژیست هایی پیدا می شوند که معتقدند مدتهاست زمان خروج ترکیه از ناتو فرا رسیده است. آنان می گویند، جنس و ماهیت ترکیه با ناتو سازگار نیست و باید اخراج شود!

درست در شرایطی که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه، سوئد را تهدید کرده و گفته که این کشور اروپایی، روی عضویت در ناتو را نخواهد دید، یک بار دیگر، بحث درباره روابط ترکیه و پیمان نظامی ناتو، بالا گرفته است.

دریادار جهاد یایجی از استراتژیست های مهم ترکیه، درباره خروج ترکیه از ناتو یا حتی اخراج ترکیه از ناتو، نظرات جالبی دارد. توجه به نظرات یایجی از این جهت مهم است که او، طراح و نویسنده «دکترین وطن آبی» بوده و تحرکات ترکیه در شرق مدیترانه، به پیشنهاد او آغاز شده است. یایجی طراح یک نرم افزار مخابراتی – دیجیتالی مهم بود که با استفاده از آن، چند هزار نفر از اعضای پنهانی شبکه گولن در نیروی دریایی و سایر ارکان ارتش ترکیه، شناسایی و اخراج شدند.

دریادار یایجی بعدها با تیم اردوغان دچار اختلاف شد و او را بازنشسته کردند. او حالا یک اندیشکده سیاسی را اداره می کند و روابط گسترده ای با رسانه ها و اندیشکده های  جهان دارد. مقاله جدید دریادار یایجی درباره خروج یا اخراج ترکیه از ناتو را با هم می خوانیم:

آیاترکیهازناتوحذفخواهدشد؟

درچندسالاخیرسعیکردمتوضیحدهمکهسناریویخروجترکیهازناتو، در واقع حربه ای برایتجزیهترکیهواجرایهمان نقشهقدیمی ارائهشدهدرپیمان سِور بوده است.

وقتیکه مابرایاولینباراینموضوع را مطرح کردیم، خیلی ها سریع گفتند: «محال است. چنین سناریویی وجودندارد. ترکیهرانمیتوانازناتوحذفکرد.زیراترکیهحقوتودارد و وقتی پیشنهاد اخراج مطرح شود، خود ترکیه به سادگی آن را وتو می کند». بااینحال،منترجیح می دهم به ابعاد ریز این ماجرا بپردازم و دیدگاههاراباتجزیهوتحلیلاسناد و اطلاعاتواظهارات مقامات غربی، ارزیای کنم. من با ارائه برخی اسنادواطلاعات، به طور اجمالی و مختصربهشماخواهمگفتکهچگونهاینسناریومجدداً زندهشد.

مرور دیدگاه های مقامات سیاسی و نظامی در جهان غرب، نشان می دهد که اصرار برگفتمانهایحذف و اخراج  ترکیهازناتو،افزایشیافتهاست. بعضی از آنها مدعی هستند که اساساًترکیهدرناتوجاییندارد ورفتارو ماهیت ترکیهباساختارناتوناسازگاراست! تصور نکنیدکهاینگفتمانهاو سخنان تهدیدآمیز، بهدلیلشرایطیاستکهترکیهعلیهعضویتسوئدوفنلانددرناتومطرحمیکند. حتی فکر نکنید که این مساله، بهدلیلروابط گرمترکیهوروسیهاست.ایندر واقعتئاتریاستکهاز 9 سالپیشبر صحنه برده شد!

یک همزمانی مهم

قبل از آن که کودتای سال 2016 میلادی در ترکیه روی دهد، دولت، به شکل جدی علیه نفوذ همه جانبه ساختار غیر قانونی فتح الله گولن، قدم برداشته بود. اساساً از همان سال 2014 میلادی، دولت اعلام کرد که این گروه، یک گروه تهدیدگر و غیرقانونی است. بسیارجالباستکهنخستین مورد از لفاظی«ضرورت اخراجترکیهازناتو»زمانیآشکارشد کهساختارغیرقانونی شبکه گولن، مورد هدف پلیس قرار گرفت.

جاناتانشانزردرمجلهپولیتیکودر 9 اکتبر 2014  میلادی، چنین مطلبی منتشر کرد:«آیازمانحذفترکیهازناتوفرارسیدهاست؟»

نویسنده اینمقالهبه این شکل در مورد کشور ما قضاوت کرد:«سوابقضعیفترکیهبهعنوانیکشریکفعالناتورانمیتوانصرفاًبراساسفعالیتهاینظامیآنقضاوتکرد. ترکیهبرای ما، یکپروندهگمشدهو از دست رفته است. این کشور، اساساً متفق وشریکناتونیست. حتی در مبارزه با داعش نیز نقش جدی ایفا نمی کند».

جاناتانشانزر،در واقع معاونبنیاددفاعازدموکراسی‌ها در آمریکا است وارزیابی دیگریراباعنوان «زمانبیرونانداختنترکیهازناتوفرارسیدهاست»، در همان سال منتشر کرد.

اومقالهخود رابااینایدهنوشت: «آشفتگیدرسوریهتنهایکحقیقتراآشکارکردهاست: ترکیهدیگربرای ناتو، یکمتحدقابلاعتمادنیست».

تنها یک سال بعد و در سال 2015 میلادی، نفوذی های گولن در ارتش ترکیه، هواپیمای جنگنده روسیه را پایین انداختند. سرنگونیاین هواپیمایجنگینیزبخشیازسناریو بود.ایناقدامتحریکآمیز گولن، ترکیهوروسیهرادرمقابلیکدیگرقرارداد و علاوه بر این،ترکیهوناتورانیزعلیه همدیگر، تحریک کرد.

پسازاینرویداد،گیلبرتمرسیهسردبیرنشریهNews Junkie Post در 1 دسامبر 2015 مقالهایبااین عنوان نوشت: آیا ترکیهازناتواخراجخواهدشد؟

او چنین دیدگاهی داشت: «سرنگونیهواپیمایجنگیروسیهتوسطنیرویهواییترکیه،بدونشکیکاقدامتحریکآمیزاست. روسیهتاکنونخویشتندارینشاندادهوباعدماقدامنظامی،ازتشدیدتنشهااجتنابکردهاست. یکاقدامتلافیجویانهنظامیروسیهمیتوانستاجازهاستفادهازماده 5 منشورناتورابدهد و عملاً باعث شود که ترکیه، ناتو را وارد جنگ کند. در این صورت، بعید نیست که آلمان و فرانسه، رسماً اعلام کنند که نیازی به دفاع از ترکیه نمی بینند و آمریکا نیز به خاطر اهمیت این دو عضو، راضی نشود که برای ترکیه کاری انجام دهد».

 همچنین،در 4 دسامبر 2015 ،تد گالن کارپنترآکادمیسینمؤسسهکاتو،چنین سوالی طرح کرد: آیا زمانحذفترکیهازناتوفرارسیدهاست؟ او  باتأکیدبراهمیت سرنگونیهواپیمایروسیدرمقالهخودنوشته بود: «ناتوبایداتحادیازدموکراسیهایصلحآمیزباشد. شواهدنشانمیدهدکهترکیهازایناستانداردپیروینمیکند».

نکته مهم این است که پس از کودتای نافرجام 15 جولای سال 2016 میلادی نیز، یک بار دیگر استفاده ازشعارحذفترکیهازناتوافزایشیافت.

جانکریوزیرامورخارجهآمریکادر 17 ژوئیه 2016 بلافاصلهپسازشکستکودتای شاگردان گولن اعلامکردکهازترکیهخواسته از اصولدموکراتیکمحافظتکند.

جانکری  تهدید کرد: «اگرترکیهازاصولدموکراتیکخودبهعقببرگردد،عضویتاین کشوردرناتوموردبررسیمجدد قرارخواهدگرفت. هشدارمی دهیمکهجمهوریترکیهنبایددرتلاشبرایسرکوب گولن، روندقانونیرارهاکند». تلاشبرایکودتا.

جان کری،وزیرامورخارجهآمریکاگفت:«ناتودرمورددموکراسینیزیکشرطدارد. بدیهیاستکهافرادزیادیدستگیرشدندوخیلیسریعدستگیرشدند. اعضایناتودرروزهایآیندهبررسیخواهندکردکهآیاترکیهبهشرطمتعهدماندنبهدموکراسیعملمیکندیاخیر.

در همان روز، جان کربی،سخنگویوزارتامورخارجهآمریکااعلامکرد:«اگرچهناتوبراقداماتترکیهنظارتخواهدکرد،اماهنوزخیلیزوداستکهبگوییمعضویتترکیهدرناتودرخطراست».ویبهصراحتاعلامکردکهموضوعموردبحثایناستکهآیاترکیهبایدازناتوحذفشودیاخیر.

البته این فقط آمریکا نبود که شعار اخراج ترکیه را مطرح کرد. در همان روزها، مقالهبسیارجالبیدراینزمینهدرانگلستاندر19 جولای 2016 منتشرشد . جانکوفلیندرمقالهخودکهدرروزنامه تلگرافمنتشرشد،چنین نوشت: «ممکن است برای سقوط اردوغان، ناتوچارهایجزاخراجترکیهازائتلافنداشتهباشد».

ادامه دارد....

انتهای پیام/